Turkiye'den arkadasim sevgili Dicle Erogul'n Turkiyenin ic politikasini yakindan izliyor ve O'nun baska degisik ilgi alanlari da var ; Avrupa parlementosunu izlemek!
Ýngiliz Parlamento tutanaklarýndan "kürdistan" baþlýklý oturumun tercümesi 23 Ocak 2010 Cumartesi, 23:55 Ýngiliz parlamentosu tutanaklarýndan:http://www.publications.parliament.uk/pa/cm200910/cmhansrd/cm100112/halltext/100112h0009.htm 12 Ocak 2010 Kürdistan Mr. Andrew Pelling (Croydon, Central) (Ind): Sizin baþkanlýðýnýzda hizmet vermek büyük bir keyif Mr. Hood, ve ben bu müzakere fýrsatýný vermiþ olduðunuz için müteþekkirim. Bakaný görmekten mutluyum.
Görevini yaparken gösterdiði vicdani davranýþlarý ve sorumlu olduklarý meselelerdeki ilgi ve alakasýný takdir ediyorum. Diðer muhterem üyelerin de müzakereyi desteklemek üzere burada bulunmalarýndan dolayý da mutluyum ve müdahale etmek isteyen üyelere izin vermekten, siz ve Sayýn Bakanýn onayýyla Mr. Hood, katkýda bulunmak isteyen üyelere söz vermekten mutluluk duyarým. Sheffield, Heeleyin muhterem üyesi (Meg Munn) Kürdistandan daha yeni, bu hafta sonu döndü, ve siz muhterem üyelerin kendisinin Parlamentoya sunmuþ olduðu raporu dinlemeye istekli olacaðýnýzdan eminim. Coatbridge, Chryston ve Bellshillin muhterem sað adayý ve Iraktaki Kürdistan bölgesi için bütün partilerin katýlýmý ile kurulmuþ olan grubun baþkanlýðýný yapan (Mr. Clarke)ýn da müzakereye katkýda bulunmak isteyeceðini biliyorum. Londra meclis üyesi bulunduðum 2000 yýlýndan beri benimle Kürdistan ve buradaki Kürt toplumunun çýkarlarý ile ilgili olarak kulis yapmakta olan Ýbrahim Doðuþa olan takdirlerimi (minnettarlýðýmý), kayýtlara geçmek üzere belirtmek isterim. Croydonda çok büyük bir Kürt toplumuna sahibiz. Ýlaveten Kürdistanda barýþ kampanyasýndan Akif Wana yýllardan beridir bana vermekte olduðu brifingler (bilgilendirmeler) için teþekkürlerimi de yine kayýtlara geçmek üzere ifade etmek isterim.
Bugünkü müzakerede, Türkiye, Irak, Suriye ve Ýranla yanyana duran Kürdistan açýsýndan bakarak, meselelerin üzerinden hýzlýca geçmeliyiz. Ancak ben bu kaygýlara, tek tek ele alarak deðinmek istiyorum. Ýngiliz halký olarak, Sevr anlaþmasý dahil o tarihe kadar vermiþ olduðumuz sözleri tutmaktaki baþarýsýzlýðýmýzý ve ikinci dünya savaþýndan sonra Kürdistan Partisinin Ýngiltere tarafýndan Iraktan sýnýr dýþý edilmesi olaylarýný gözönünde tutarak birçok açýdan bölgede sorumluluðumuz olduðunu unutmamalýyýz.
Ancak bu durum bizim Kürt halkýndan ayrý olarak bölgede hayati önem yaþýyan çýkarlarýmýz olduðu gerçeði hakkýnda dikkatimizi daðýtmamalý, Kürdistanda uygun bir barýþ ortamý ve yararlý bir ticaret ortamý görmede çýkarýmýz, sadece medeniyetlerin çatýþmasýndan kaynaklanacak zorluklardan çile çekeceðimiz için deðil, fakat bölge bizim ve Avrupalý ortaklarýmýzýn enerji güvenliði açýsýndan çok önemli olduðundan dolayý çýkarlarýmýz mevzubahis.
Tabii ki bu mülahazalar bizi, Hükümetin PKK-Kürdistan Ýþçi Partisinin terörist hareketlerine kuvvetle karþý çýkma politikasýný desteklemeye devam etmenin önemi konusunda köreltmemeli. Ancak Kürtlerin benimsedikleri yaklaþým hakkýnda çok olumlu olabileceðimizi düþünüyorum.
Kürtler çoðunlukla laiklerdir ve batýnýn baðýmsýz bir Kürdistan görmede neden çýkarlarý olmadýðýný anlayacak kadar jeopolitik konumlarýnýn gayet iyi farkýndadýrlar. Londradaki Kürt toplumunun þehire olan büyük katkýsýný teþhis etme durumundayýz. Londra ve Ýngilterenin diðer bölgelerinde 250,000 Kürt yaþamakta.
Bu sayýnýn Ýstanbulda yaþamakta olan 2 milyondan az olduðu aþikar, fakat yine de Türkiyede Kürt diasporasýnýn oynadýðý rolün önemini anlayabiliriz. Türkiye, Küçük Asyada güvenlik için siper oluþturan bir ülke birçok açýdan. NATOdaki en büyük ordulardan birine sahip olan bir müttefikimiz, dinamik bir ekonomiye ve çok genç profilde bir nüfusa sahip. Bu nedenle Avrupa Birliðine önemli bir katýlýmý olacak.
Bununla beraber, Türkiyenin AB üyeliði ile ilgili tüm münazaralarý, Kürt azýnlýklara karþý uygun muameleyi garantilemek üzere baský yaratmak için sonuna kadar kullanmamýz bizim için önemli, özellikle Kürt halkýnýn kendi dilini tam olarak kullanmasýnýn hali hazýrda izin verilmiþ olduðu gibi sadece Türk mahkemelerinde deðil, fakat Türkiyede politik söylevlerde de kullanýlmasý ve herþeyden önemlisi insan haklarý açýsýndan haklarýnýn savunulmasý için.
Bob Spink (Castle Point) (Ind): Muhterem Beyefendiyi, bu önemli konuda Parlamentoda müzakere açtýðý için tebrik ederim. Ancak acaba kendisi benim, insan haklarý konusundaki tutumunu genel olarak ve özellikle de Kürtlere yönelik olarak deðiþtirmesi hususunda, ABnin Türkiye üzerindeki etkisini etkin bir biçimde kullanmadýðý görüntüsünü vermekte olduðu hususundaki hayal kýrýklýðýmý paylaþýr mý?
Kürtlere ve Kürdistana olan borçlarýmýzý onaylayacaðýndan, ve Ýngilterenin o insanlara ve o bölgeye karþý tarihi görevi olduðunu kabul edeceðinden eminim. Bu ülke o insanlara yüzyýldan fazla bir zamandýr ihanet etmekte, özellikle vahþete karþý onlarý gerekli þekilde savunmada baþarýsýz kaldýðý için.
Mr. Jim Hood (Baþkanlýk makamýnda):
Düzen. Sanýrým muhterem Beyefendi bir müdahale deðil, bir konuþma yapýyor. Mr. Pelling: Mr. Hood, muhterem arkadaþýmýn yorumlarý için müteþekkirim. Ýngilterenin Kürtlere karþý büyük bir tarihi sorumluluðu vardýr ve Hükümet ve tabii ki Avrupa Parlamentosu Üyeleri, Türkiye AB üyeliði için yapýlacak görüþmelerin en iyi bir biçimde kullanýlmasýný garantileme konusunda aktif olmaya devam etmek zorundadýrlar. John Hemming (Birmingham, Yardley) (LD): Birminghamda pek çok Sorani Kürt ver.
Muhterem beyefendiler, azýnlýklar arasýndaki ihtilaflarýn, terörizmi içeren patlamaya hazýr ihtilaflara dönüþmesini önlemenin yollarý arasýnda her türden azýnlýklarý Kürt bölgelerdeki Türkmenler ya da aksi durumlar- korumaktan çýkarýlacak dersler olduðu düþüncesini paylaþýyorlar mý?
Mr. Pelling: Muhterem beyefendinin seçim bölgesinde önemli bir Sorani Kürt toplumu olduðunu biliyorum. Bu baðlamda, Kürdistan Bölgesel Hükümeti veya KRGnin nasýl inkiþaf ettiðine iþaret etmek ilgi çekici olacaktýr, bu durum, söyledikleri gibi, gerginliði terörist yönelimden uzaklaþtýrmak için mücadele etmenin önemini göstermektedir. Ümitlendirici olan durum belki de Kürt toplumunun, düþmanca duygular içerisinde olmalarý için birçok neden olmasýna raðmen, genel olarak çok sorumlu davrandýðýdýr.
Açýkçasý, Türkiyedeki oldukça karýþýk asker/demokrasi veya laik karþýtý/laik Atatürk geleneklerini yansýtan, þu periyodik Kürt politikasý kuþaklarýnýn birinden geçmekteyiz. Ancak, sonunda DTP Demokratik Toplum Partisinin kapatýlmasý ile tekrar karþýlaþmýþ olmamýz tamamiyle yararsýzdýr. Türkiyede tutuklu vaziyette 3,000 Kürt çocuðu var ve önemli sayýda Kürt politikacý da tutuklanmýþ durumdadýr.
Örneðin Ahmet Türkün gözaltýna alýnmasý olayý var, kendisinin soyadý bile bir hicivdir ve bir kimsenin kendi dilini ve isimlerini kullanamadýðýný göstermektedir; ve Aysel Tuðlukun gözaltýna alýnmasý.
Bu durum, Türk parlamentosundaki Kürt politikacýlarýn sayýsýný 20nin altýna düþürmeyi amaçlayan kurnaz bir politik planýn parçasý olduðu anlamýndadýr, böylece partinin faaliyet göstermesi engellenmek istenmiþtir. Eðer bir kimse Kürt köylerinin 1990lý yýllarda vahþice boþaltýlmasý hakkýnda düþünürse, o zaman Kürtlerin bu meseleler üzerinde bu kadar saldýrgan olmalarýna yol açan gerginliði hissetmelerinin nedenini anlayabilir. Ancak, hatta daha da kötü hücre hapsi koþullarýna konulmuþ olan Öcalanýn arkadaþlarýný anayasal yola teþvik ediyor olmasý ümit vericidir.
Yeni bir partinin, Barýþ ve Demokrai partisinin 1 Þubatta lansmanýnýn yapýlacak olmasý da, geçmiþ deneyimlerin bir tekrarý olmasýna raðmen, ümit vericidir. Bütün bölge için açýkçasý farklý temayüller olabilir. Birçoðumuzun toplumlarýmýzda Kýbrýslý Rum ve Kýbrýslý Türk azýnlýklarýmýz da mevcut.
Kýbrýs Rum Demokratik muhalefet lideri Nicos Anastasiadesle karþýlaþmaktan keyif duydum, çünkü açýkçasý Kýbrýsla ilgili bir mesele de var.
Kýbrýslý Türklerin birçok yönden yakýnlaþmaya doðru olmalarý da ümit vericidir. Biz, Türkiyeyi Kürt dili haklarý ve diðer haklar konusunda tolerans gösteren olumlu görünüm almasý için teþvik etmeliyiz. Dahasý, benim muhterem arkadaþým Castle Point (Bob Spink) tarafýndan ortaya atýlan meselede de Türkiyenin harekete geçmesini, Avrupa Birliði kanalýyla teþvik etmeliyiz. AB, Türkiyenin AB üyeliðinin bir koþulunun, güneydoðu Anadolunun ekonomik geliþimi olmasý gerektiðini söyleyebilir ve böylece oradaki eþitsizliklerin üstesinden gelinebilinir. Þimdi diðer ülkeler hakkýnda konuþmama izin veriniz.
Ýranda Kürt halkýnýn devletle birlikte çalýþma isteðine raðmen, keyfi tutuklamalar var ve gerçekte yargý sonucu ölüm cezalarý ile karþý karþýyayýz.
Böyle bir ölüm cezasý vakasý daha yeni yaþandý ve diðer 12 Kürt te ölüm listesinde bekliyor. Suriyede, gayet açýk olarak birçok keyfi tutuklama ve iþkence vakasý var. KRGye gelince, büyük bir baþarý hikayesi.
Bunun nedenlerinden biri, John Majorýn birinci Körfez savaþýndan sonra Kuzey Irakýn bombalanmamasýný garantileyen vizyonel davranýþýdýr.
Ancak hala birçok önemli mesele ve kaygýlar var. Bunlardan biri Kürdistanýn ilamýnýn nereye doðru olduðudur. Musulun etrafýndaki Musulun kendisi deðil- gerçekte Iraklý olmaktan çok Kürt olan bazý kasabalar Kürdistana dahil olacak mý? Bir diðer önemli mesele de uygun bir petrol gelir paylaþýmý anlaþmasýna kavuþmak meselesidir ki, böylece bölgede mümkün olan en iyi yatýrým yapýlabilsin. Bir ülke olarak, bölgede yapabileceðimiz ticaret miktarý hakkýnda gerçek bir menfaatimiz (samimi bir ilgimiz) ve kaygýmýz var.
Almanlar, Ýskandinavlar, Ýtalyanlar ve tabii ki Türkler, bizi bir dereceye kadar geçmiþ durumdalar. Kürdistanda yatýrým yapan birçok organizasyon birçok biçimde, kýsmen Türk ordusunun bölümlerine ait. En iyisini yaptýðýmýzý garantilemede büyük çýkarýmýz var. Erbildeki elçiliðin temsilde iyi iþ yaptýðýndan eminim ama Ticaret ve Endüstri temsilciliði de açmanýn yarar saðlayabileceði görüþündeyim.
Benim hususi bir ilgim var. Bu kiþisel bir ilgi deðil, fakat benim eski bir arkadaþýmýn Londra ile Erbil arasýnda direkt hava yolu baðlantýsý saðlamak için ilgisi var. Hali hazýrda seyahat pahalý ve Viyana üzerinden yapýlýyor. Ýngilterenin güvenlik nedeni ile direkt uçuþ koymamasýný anlýyorum, fakat bu mesele, diðer hava yollarýna bu tip seyahatler için daha büyük provizyonlar verilerek ve uygun yatýrýmlarla aþýlabilir.
Parlamentoda KRGnin azýnlýklara olan yaklaþýmý hakkýnda büyük ihtilaflar yaþandý. Hýristiyanlara ilk günlerde yapýlan muamele ve Hýrýstiyanlarla Asurilerin KRG bölgesinden çýkarýlma olasýlýðý masaya yatýrýldý. Bunun nedeni kýsmen, Saddam sonrasý mülkiyet haklarýnda yaþanan büyük kargaþa gerçeði olabilir. Hükümetin görüþünü öðrenmek isterim. KRG bölgesinde bu meseleler ne derecede mevcut?
Croydon baþpapazý, orada Hýristiyanlara yapýlan zulmün bir kaygý unsuru olduðu üzerine konuþtu. Ancak, bunun bizi KRGnin özellikle ne kadar baþarýlý olduðu gerçeðini görmemizi engellemesine izin vermemeliyiz, buna raðmen bu Mart ayýnda yapýlacak seçimlerden kaynaklanan gerilimlerin sonucundaki politik þiddet olaylarý konusunda kaygýlanmalýyýz. Hükümet, Türkiyeyi DTPyi yasaklamanýn ardýnda yatan nedenlerin zayýflýðý hakkýnda ikna etmek için ne yapýyor? Türkiyeye giriþ izni verilirse, Kürtlerin haklarýnýn tam olarak korunacaðýný garantilemek hususunda Avrupa Birlliði kanalýyla,baský yapmak konusunda ne getiriyorlar?
Kürt haklarýnýn tam olarak korunduðunu garantilemek üzere Iraktaki ve Türkiyedeki Kürdistanda seçimlerin uygun bir biçimde yapýldýðýný gözlemeyi düþünüyor muyuz?
Kürdistandaki ticari çýkarlarýmýzý ilerletmek ve Erbile direkt uçuþlarý teþvik etmek için ne yapýlabilir?
Son olarak ve belki de en tartýþmalý olarak, Türkiyedeki Kürtler için terörist-temelli bir çözümdense, anayasal çözüm saðlayabilmemiz için, Öcalanýn serbest býrakýlmasýný zorlamanýn bir avantajý olup olmayacaðý hakkýnda Bakan ne düþünüyor? Meg Munn (Sheffield, Heeley) (Lab/Co-op): Muhterem Croydon, Central üyesi (Mr. Pelling)e bu görüþmeyi saðladýðý ve benim de kýsa bir katký saðlamama izin vermekteki alicenaplýðý için samimi olarak teþekkürlerimi sunmak isterim. Iraktaki Kürdistan bölgesi üzerine bütün partilerin katýlmýyla oluþturulan parlamento grubuna baþkanlýk etmekteyim, ve söylediði gibi, oraya yaptýðým ziyaretten daha yeni döndüm. 2003 yýlý, Ýngiliz ve Amerikan güçlerinin yanýsýra birlikte savaþan tek Irak gücünü oluþturan Irakýn Kürdistan bölgesindeki halk için özgürlük getirdi. Ancak Ýngilterenin Kürdistaný gözden kaçýrdýðýna inanýyorum ve böylece tüm ülkenin yenilenmesini baltalayan ve Ýngiliz ticari ve politik amaçlarýný engelleyen bir durum ortaya çýkmýþtýr.
Karþýlaþmýþ olduðum politikacýlar ve iþ adamlarý, özgürlükten beri Ýngiliz Hükümetinin tavrý ile ilgili olarak þaþýrmýþ ve hayal kýrýklýðýna uðramýþ durumda idiler.
Baþbakanýn bana dediðine göre, Kürdistan, Ýngiliz politikasýnýn bir baþarýsýdýr, yine de bu politika Iraktaki tüm insanlar için eþit muameleyi içermiyor.
Ýngiltere, çoðunlukta olan Arap nüfusu ile sorunlar yaratmak korkusu ile, bizim Kürdistan bölgesi ile iliþkilerimizi geliþtirmede isteksiz davrandý, ve onun demokrasinin ilerlemesindeki ve insanlarýn güvenliðindeki sürdürülebilir geliþimi ve baþarýsý daha geniþ bölge için bir model olarak benimsenmemekte. Bunun yerine, Ýngiliz Hükümetinin bölgedeki güvenik durumu hakkýndaki anlayýþýný güncellemedeki baþarýsýzlýðý, Ýngiliz çýkarlarýna zarar vermiþtir.
Irak Kürdistanýnda ticaret daha büyük bir önceliðe sahip olmalý. Buraya yatýrým yapan þirketler faaliyetlerini daha sonra güneye doðru geniþletebilir. Birçok Ýngiliz ve diðer ülkelerin þirketleri için, Kürdistan þu anda Irakýn iþ için açýk olan tek bölgesi; geri kalaný sadece kýsmen açýk, bununla beraber en kýsa zamanda Kürdistana yetiþeceðini umuyorum. Kürdistanýn politik, yerel ve iþ dünyasý liderleri bu baðlantýlar için uzun zamandýr müracaat etmekteler. Ýngiliz þirketlerinin ve kurumlarýnýn uzmanlýk ve kalitesini takdir etmekte ve bizim politik ve güvenlik alanlarýnda müttefikimiz olmayý dilemekteler.
Muhterem beyefendinin söylediði gibi, bazý Avrupa ülkelerinin arkasýnda kaldýk. Ýngilterenin resmi ticari misyonu hiç olmadý. Bölgeye giden ticari misyonlar, Ýngiltere Ticaret ve Yatýrýmýndan hiç destek görmediler. Kürdistanýn baþkenti Erbildeki elçilik ofisi, diðer misyonlarla karþýlaþtýrýlýrsa çok az personele sahip ve baþkentten çok uzakta konumlandýrýlmýþ durumda, yine de elçilik personeli fýrsatlarýn farkýnda ve durumun yetersizliðinin üstesinden gelebilmek için ellerinden geleni yapmakta. Birçok insan viza problemini dile getirdi. Karþýlaþtýðýmýz Ticaret odasý üyeleri, Kürdistandan iþ adamlarýnýn Avrupanýn çeþitli bölgelerine düzenli olarak seyahat bazen ayda iki kez ettiklerini, fakat Ýngiltereye seyahatin zor olduðunu ve vize almak için Ammana gitme zorunluluðunun bulunduðunu anlattýlar. Muhterem Beyefendi, bölgedeki Hýristiyanlarýn durumunu tartýþtý. Pratik yapan bir Metodist ve bütün partilerin Metodist grubunun baþkaný olarak ben, Kürdistan bölgesindeki Hýristiyanlarýn durumuna ayrýntýlarý ile odaklandým, zaten birçoklarý Irakýn geri kalan kýsmýndan kaçmýþlardý.
Erbil baþpapazý ve Kürdistan bölgesinde Hýristiyanlarýn çýkarlarýný koruyan ve ilerleten çabalarý yönlendirmiþ olan eski Baþbakan yardýmcýsý Mr. Sarkis Aghajan Mamendu ile ayrýntýlý görüþmelerim oldu.
Her iki adam da, Kürdistan bölgesel hükümetinin sadece Hýristiyanlarýn haklarýný garantilemede deðil, fakat Irakýn diðer bölgelerindeki zulümden kaçan Hýristiyanlara güvenli bir sýðýnak sunmada aktif rol aldýðýný anlattýlar. Bölgeyi Hýristiyanlara kucak açmada ve onlarýn durumlarýný korumada gösterdiði alicenaplýk konusunda methetmek isterim. Bob Spink: Bölgeye çeþitli vesilelerle birkaç kere gitme fýrsatýný buldum ve kendi adýma, hoþgörülerini göstermek üzere Hýristiyanlar lehine farklý muamelede bulunmaya çalýþan hükümetin çabalarýný gördüm, su kuyularý kazmak gibi, köyleri ve okullarý yeniden inþa etmek ve kiliselere müsaade etmek gibi. Problemler var fakat hükümet Hýristiyanlýða müsamaha göstermek için büyük ilerlemeler ve çabalar göstermekte. Meg Munn: Gerçekte, sadece müsamaha deðil, Hýristiyanlarý desteklediklerini söylemek isterim. Parlamentonun demokrasiyi geliþtirmek için gösterdiði ilgi beni etkiledi. Bütün partilerin oluþturduðu grubu destekleyen Gary Kentin yardýmýyla, Kürdistan Parlamentosundaki milletvekillerinin yarýsýndan fazlasýna iki seminer verdim. Demokrasi konusundaki analayýþlarýný daha da geliþtirmek istiyorlardý. Kürdistandaki en büyük kaygý, nüfus sayýmýna duyulan ihtiyaç. Son 50 yýlda saðlýklý bir nüfus sayýmý yapýlmamýþ.
Kamu politikalarýnýn planlanmasýnda her yönden önemli olduðu kadar, Irak parlamentosundaki koltuklarýn hakkaniyetle tahsisi açýsýndan da hayati derecede önemli. Yaklaþan nüfus sayýmýnýn adilane yapýlmayacaðý konusunda kaygýlarý var, bu nedenle Ýngiltereden teknik yardým talep ediyorlar.
Son olarak, kadýn haklarý konusunda, Kürdistandaki liderler ortadoðuda yaygýn olan namus cinayetleri ve kadýn sünneti gibi problemler için cessur bir duruþ sergiliyorlar. Bu konulardaki liderliklerini onaylýyorum. Süleymaniye bölgesel konseyinin kadýn komitesi üyeleri ile de tanýþtým. Kadýn konsey çalýþanlarýnýn kaygýlarýný tespit etmede büyük ilerlemeler kaydetmiþler, cinsel tacize karþý koymada ve kreþ kurmada baþarýlý olmuþlar. Kadýnlarýn çýkarlarýnýn politik ajandada en aþaðýlarda bulunduðu ortadoðuda onlarýn pratik radikalizmleri göze çarpmakta. Bu hususlarda Muhterem arkadaþlarýmýn görüþlerini iþitmek için sabýrsýzlanýyorum.
Avrupa Bakaný (Chris Bryant): Croydon, Centralýn muhterem üyesi (Mr. Pelling)i, birçok yýldýr Türkiye, Irak veya Ýranla ilgili müzakerelerin altýnda ikincil bir konu olarak münazara edilmenin dýþýnda, tek baþýna üzerinde tartýþma yapýlmamýþ olan bir konuda, bu münazarayý açtýðý için bütün kalbimle tebrik ederim.
Bu konunun ayrýntýlarý ile üzerinde durmak için yarým saatten fazla bir zaman gerekir muhtemelen. Ayný zamanda muhterem arkadaþým Sheffield, Heeley üyesi (Meg Munn)ý da, Yabancý Milletler Topluluðunda bulunduðu için meselelerin inceliklerini bilen birisi ve orada olduðu sürece çok saygý duyulan birisi olduðu için kutlarým. Benim sað taraftan muhterem arkadaþým Cynon Valley üyesi (Ann Clwyd) gibi kendisinin de tüm-partiler parlamento grubunda çok iyi iþler yapmakta olduðunu biliyorum.
Ýkisi aralarýnda, Avrupa Birliði ülkelerinin birçoðunda olduðundan çok daha iyi bir parlamento iliþkisi kurmayý baþardýlar. Bu bölgeye çok büyük bir katký saðlamaktadýr ve bu ülkedeki politikaya da birþeyler öðretmektedir, bu yüzden kendilerini kutlarým. Bölgede Ýngilterenin net çýkarlarý vardýr. Birincisi, söylendiði gibi birçok Ýngiliz þirketi Irak, Türkiye ve Ýranda aktiftir, ve birçok þirket te daha aktif olmak istemektedirler. Daha fazla yardýmcý olabilmek istiyoruz. Croydon, Centralýn muhterem üyesi, Ýngiltere Ticaret ve Yatýrýmý açýsýndan ve mevcudiyetimiz açýsýndan çabalarýmýzý takviye etme ihtiyacýmýz hususunda doðru bir noktya deðindi. Bütün iþlerin Almanlar ve Fransýzlar tarafýndan kapýlmasýný istemiyoruz. Ýkinci olarak, net bir Ýngiliz çýkarý var çünkü bölgede barýþ ve istikrar istiyoruz.
Silahlý kuvvetlerimizdeki birçok genç adamýn ve kadýnýn Irakta yaptýðý katký, bu ülkenin istikrarý ve güvenliði için önemli idi. Iraka tekrar geri dönmek zorunda kalmamayý garanti etmek istiyoruz. Bu yüzden Irakýn Kürdistan bölgesinde istikrarýn olduðundan ve uzun dönemli ekonomik refahýn saðlandýðýndan emin olmak bu nedenle yaþamsal.
Büyük Kürt toplumlarý olan ülkelerin üzerinden geçeceðim. Muhterem beyefendiler Türkiyeden bahsettiler. Türkiyeyi Avrupa Birliðinin bir üyesi olarak görmek istediðimiz konusunda haklý.
Bunun Ýngiltere için iyi olacaðýný düþünüyoruz. Avrupa Birliðinde laik Müslüman bir ülkenin olmasý iyi olacaktýr, bazý kiþilerin onu nitelendirdikleri gibi Avrupa Birliðinin bir Hýristiyan kulubü olmasý gerektiðini düþünmüyoruz. Bu arada, düþünüþ biçiminde, kültüründe ve mimarisinde Maðribi etkisinin önemi olan Ýspanya gibi ülkelerin tarihlerini unutan. Türkiyenin Avrupa birliðine üyeliðinin bir diðer açýdan da yaþamsal olduðuna inanýyoruz, bu ülke muhtemelen bizim eþiðimizdeki Asya kaplaný. Ayný zamanda bizim terörizme ve uluslararasý suçlara karþý güvenliðimizi garantilemede ve enerji güvenliðimizi saðlamada yardýmcý bir ülke. Bu nedenle yaþamsal. Türkiyenin her ne pahasýna olursa olsun Avrupa Birliðine katýlmasýný istemiyoruz.
Katýlým koþullarýna tamamiyle uyum saðlamadan bunu yapmasý mümkün deðil. Ýnsan haklarý konusunda ve yargý sistemindeki bir grup temel esaslar konusunda yapacaðý çok iþ var, Avrupa Birliðine katýlan Türkiye, onun uygun bir üyesi olmasý için bunlarý yapmak zorunda. "Guys and Dolls" adlý þarkýdan bir mýsrada þunu söyler: "Adamla bugün evlen, yarýn da onun davranýþlarýný deðiþtir." Bu, Avrupa Birliðine katýlmak için baþvuran bir ülke için yapýlamaz. Katýlmadan önce deðiþikliklerin yapýldýðýndan emin olmalýyýz.
Türkiyedeki Kürt meselesi, Türkiye, Birliðe Kabul edilmeden önce etkin olarak çözülmesi gereken anahtar meselelerden biridir. Kýbrýs gibi baþka meseleler de var, fakat Kürt meselesi anahtar konumunda. Türk Anayasa Mahkemesi 11 Aralýkta Kürt milliyetçi partisi DTPyi kapattýðýnda kaygýlandýk. Bu nedenle, kaygýyý dile getiren Avrupa Birliði açýklamasýný kuvvetle destekledik. O zamandan beri konu ilerledi.
Ahmet Türk, 19 parlamenterin, BDP-Barýþ ve Demokrasi partisi üyesi olarak parlamentoya döneceklerini söyledi. Ýçiþleri Bakaný Atalayýn daha fazla demokrasiye doðru hareket etme ve meseleleri çözme konularýnda yapmýþ olduðu açýklamalarý memnuniyetle karþýlýyoruz PKK tarafýndan ortaya çýkarýlan terörist tehditle uðraþýlmasýný destekliyoruz.
Ancak, þiddetin kullanýmýna dayanan milliyetçilik ile terörizm arasýnda ve þiddete dayanan iktidar mücadelesi inancý ile farklý bir politik bakýþ görmek isteyen insanlarýn yasal politik istekleri arasýnda ayýrým yapmak mümkün olmalýdýr. Bu hafta sonu Ýstanbulu ziyaret ediyorum ve benim karþý taraftaki eþdeðerim olan Baðýþ ile toplantýlarým olacak.
Onunla bu konular üzerinde ve Türkiyenin Avrupa Birliðine er geç katýlýmý ile ilgili, ki ben bundan umutluyum, görüþmeler yapmak için sabýrsýzlanýyorum. Croydon, Centralýn muhterem üyesi ve benim muhterem arkadaþým Sheffield, Heeley üyesi haklý olarak Ýraný ele aldýlar. Ýranda insan haklarý, sadece Kürtler için deðil, fakar birçok diðer insanlar için de tüyler ürpertici durumda. Bizim bütün kalbimizle ölüm cezasýna karþý olmamýzýn yanýsýra, Ýranda ölüm cezasýnýn kullanýmýna yol açan yasal süreç te tamamiyle hatalý. Ýranýn 18 yaþýn altýnda kullanýmýný yasaklayan uluslararasý zorunluluklarýn altýna imza atmýþ olmasýna raðmen ölüm cezasý halen küçükler için de kullanýlýyor. Bu Ýranýn imzalamýþ olmasýna raðmen koþullara uymadýðýný ve insan haklarýna hesapsýz bir saygýsýzlýðý olduðunu gösteriyor.
Biz bu durumu en az 20 kere vurguladýk, özellikle Ýrandaki Kürtlerin durumlarý ile ilgili olarak. Irak konusunda, Kürdistan Bölgesel Hükümeti, anayasa ile kuruldu. Geçen Mart ayý Massoud Barzaninin bu ülkeye ve diðer AB ülkelerine baþarýlý ziyaretlerini gördü. Benim muhterem arkadaþým, Sheffield, Heeleyin üyesinin ve benim sað taraftan muhterem arkadaþým Cynon Valleyin üyesinin, KRG ile düzenli görüþmeleri oldu. Birçok mesele üzerinde önemli oranda geliþme saðlandý. Ýlerleme kaydedilmesi gereken bir mesele jenital kötürüm. Alman sivil kurumu, WADI- Kriz Yönetimi ve Geliþim Ýþbirliði Kurumu, kadýnlarýn %75 ila 85inin diþi jenital kötürüm uygulamasýna maruz kaldýklarýný hesaplamakta. Bunu ciddi olarak algýlýyoruz ve bu problemi ele almak istiyoruz. Cynon Valleyin üyesi muhterem arkadaþým problemden bahsetti. KRG bu konuda çok yakýnda bir konferans düzenlemek istediðini bildirdi ve biz bunun süratle yapýlmasý hususunda hevesliyiz.
Bunu gerçekleþtirmek için yardýma hazýrýz. Ele alýnmasý gereken, son derece yerleþik kültürel bakýþ açýlarý var; bu bir gecede deðiþtirilemeyeceði açýk olan uzun vadeli bir mesele. Sheffield, Heeleyin üyesi benim muhterem arkadaþým vize sorununu dile getirdi. Irakýn Krüdistan bölgesindeki insanlar, hiç kuþkusuz iþ yaparken ve sayahat ederken önemli oranda zorlukla karþýlaþýyorlar.
Bunun Ýngilteredeki insanlarýn iþ yapmasýna zarar verdiðinden eminim. Irakta tam viza servisi saðlama konusunda önemli güvenlik sorunlarý olduðu konusunda hak vereceðinden de eminim. Deðiþiklikler yapýp yapamayacaðýmýz hususunda araþtýrmalar yapýyoruz fakat þu anda herhangi bir þey açýklayamayacaðým. Croydon, Centralýn muhterem üyesi seçimler meselesini dile getirerek bizim bunlarý yakýndan gözlemleyip gözlemlemeyeceðimizi sordu. Haklýydý. Irakta baþarýlý seçim turlarý olduðu için tabii ki mutluyuz. Birçok insan bunun hiçbir zaman olamayacaðýný düþünüyordu Gerçekte, Ýngilterede bazý insanlar, demokratik bir Irak meydana getirme çabalarýmýzýn uygun olmadýðýný düþünüyorlardý. Bu insanlarla ayný düþüncede deðilim. Iraktaki Ýngiliz birliklerinin, seçimlerin saygýn turlar olarak addedilen þekilde yapýlmasýný garantilediklerini görmek bir keyifti, hiçbir þekilde mükemmel olmamasýna raðmen. Seçim koþullarýnýn iyileþtirilmesini garantiye almamýz konusunda muhterem beyefendiler haklýlar.
Bunu Baðdat, Erbil ve Basradaki elçiliklerimiz aracýlýðý ile yakýndan gözlemleyeceðiz. Bu konuda tekrar rapor vermek isteriz. Bütün-partiler parlamento grubu, Sheffield, Heeley üyesi muhterem beyefendi ve Cynon Valley üyesi muhterem arkadaþým, hepsi eminim bu konuda meraklý bir ilgi göstereceklerdir.
Türkiyede Abdullah Öcalanýn hapsolunmasý dile getirildi. Croydon, Centralýn muhterem üyesi, onun özgür býrakýlmasý isteðini mi dile getirdi, emin olamadým. Bu, Türk otoritelerinin meselesi. Ancak, Türk hapishanelerinin durumu ve uluslararasý ziyaretçilerin giriþ olanaklarý, uluslararasý ilgi alanýna giriyor. Türk hapishaneleri, ideal olmanýn çok uzaðýnda olmasýna raðmen, son yýllarda biraz geliþtirdiler. Daha fazla ilerleme görmek istemekteyiz, ve bu konuyu bu hafta sonu Ýstanbulda meslektaþýmla buluþtuðumda dile getireceðim.
Tercume eden: Dicle Erogul